سوگنامه باغ بیرم آباد

تاریخچه :

باغ بیرم آباد در دامنه کوه های صاحب الزمان واقع است .این بنا از شمال به رشته کوه های صاحب الزمان ، از شرق به چند واحد مسکونی ، از جنوب به بلوار بیرم آباد و از غرب به زمینی بایر و تخت دریا قلی بیگ متصل است .

دسترسی

تنها راه دسترسی این بنا خیابانی است که در جلوی این مجموعه واقع است و این مجموعه تنها یک در ورودی نیز دارد.این مجموعه تا میدان بیرم آباد که یکی از میادین اصلی شهر نیز می باشد حدود 100 متر فاصله دارد .

مالکیت :

نوع مالکیت این مجموعه خصوصی است و موقوفه آستان قدس رضوی است . در حال حاضر نیز در اختیار آستان قدس رضوی می باشد .

معرفی فضاهای مجموعه :

این مجموعه دارای7 ساختمان می باشد که 3 ساختمان آن حائز اهمیت است و ارزش تاریخی و فرهنگی دارد که متاسفانه به دلیل بی توجهی مسئولین رو به تخریب و فرسایش است . ساختمان اصلی که به حاکم نشین معروف است و در شمال مجموعه قرار دارد و روز به روز دچار تخریب بیشتری می شود . ساختمان دوم که تقریبا در مرکز قرار گرفته و مربوط به دوره قاجار می باشد که خوشبختانه سالم تر مانده زیرا در سال های اخیر مرمت شده ولی متاسفانه مرمت آن به صورت کامل و با دقت انجام نگرفته . ساختمان غربی(ساختمان 3) ، این ساختمان تخریب شده و درصد زیادی از آن باقی نمانده و فقط جداره های آن و قسمت هایی از تویزه های طاق ها تا حدودی باقی مانده است .

نوع طاق ها :

هندسه طاق هایی که در ساختمان حاکم نشین استفاده شده است ، طاق ها کجاوه است با آجر چینی لاپوش و یک طاق کلمبو که نوع آجرچینی کلمبو هم نیز لاپوش می باشد و یکی از دلایل تخریب این طاق نیز نوع آجر چینی آن می باشد . طاقی که در ساختمان غربی به کار رفته آهنگ است با آجرچینی ضربی و در ایوان دارای طاق کجاوه با آجر چینی ضربی و صفه مرکزی دارای طاق کلمبو بوده است که در حال حاضر تخریب شده و از آجرچینی آن اطلاعات زیادی در دست نیست .

قرار گیری ساختمان ها در باغ :

باغ بیرم آباد با یک در ورودی بزرگ که رو به شهر قرار دارد تعریف می شود این در روبه روی شاهنشین اصلی قرار دارد و پس از ورود به باغ محوطه بزرگ درخت کاری شده ای در جلوی بیننده تعریف می شود.یک گذر مستقیم از ورودی به ته باغ و موازی با عرض دو طرف ادامه پیدا می کند.و در انتها به شاهنشین باغ می رسد.این بنا در دوره شاه عباس صفوی ساخته شد و توسط گنجعلیخان حاکم وقت کرمان به یکی از سرداران اهدا شد .

شاهنشین با دو طبقه تقریبا بلند ارتفاع ، مشرف به باغ و چسبیده به کوه های بلند پشت باغ استوار شده است و رو به باغ دارد و از طرفی به کوه و دشت اطراف سلطه پیدا کرده است .

در کل جهت گیری کلی باغ (گسترده شدن در جهت شرق و غرب)و قرار گرفتن ساختمان اصلی در جهت شمال بر استواری کل ساختمان بندی ساختمان و باغ تاثیر بزرگی دارد .

مشخصات ساختمان :

شاهنشین بیرم آباد در دو طبقه تقریبا مرتفع ساخته شده که در طبقه اول با یک ورودی اصلی تعریف می شود.با توجه به پلان با ورود در یک فضای تقریبا باز اولیه قرار می گیریم که به سبکه زیبایی ساخته شده و در اطراف آن فضاهای خاص و اتاقک های دیگری تعبیه شده است که هرکدام از این فضا ها و اتاقک ها کاربرد ها و استفاده های خاص خود را داشته اند.

از اطراف ورودی اصلی و از بیرون با نیمه ایوان های دو طرف بوسیله یک راه پله تقریبا کوچک و ورودی هایی به طبقه بالا متصل می شود .

در بالا یک ایوان اصلی و یک اتاقک تقریبا بزرگ اصلی که روبه روی ساختمان و مشرف به فضای باز روبرویی ساختمان و باغ قرار دارد.با پنجره ها و تاقچه هایی داخلی ( رف ) که به نحو زیبایی تزیین شده اند.

مصالح :

مصالح به کار رفته در این بنا خشت و آجر های خشتی و کاهگل می باشد . سکویی یک متری که ساختمان روی آن بنا شده است علاوه بر خشت های تقریبا بزرگ که با ملات کاهگل روی هم قرار گرفته اند سنگهایی تعبیه شده اند که سکو را محکم می کند . سپس ساخنمان که از خشت های مستطیل شکل ساخته شده . درون ساختمان کاهگل و در جاهای خاصی نیز سیم گل است و در فضای داخلی جاهایی از فضا و دیوارها گل و گچ به کار رفته است . سقف ساختمان بوسیله آجرهایی منظم و با ترتیب خاص ساخته شده و با اندود گچ و گل پوشانده شده است .

در اطراف طاقچه های داخلی بوسیله هاشورهای خیلی ظریف و ساده گچبری شده است که به دلایل مختلف مثل رطوبت های جوی تخریب شده اند .

در کل مصالح کلی ساختمان خشت و آجر می باشد. جز در جای جایی خاص که سنگ خم با این مصالح همراه شده است.

وضعیت بنا تا سال 1386 ( قبل از احداث جاده ) :

شاه نشین این مجموعه تا حدود سال 86 آسیب جدی ندیده بود . تا آنجایی که اطلاع در دست می باشد ، این بنا توسط تعدادی از دانشجویان آن دوره برای دروسی مانند آسیب شناسی برداشت شده بود ، این وضعیت به زمانی بر می گردد که جاده ی آسفالته ی بیرم آباد هنوز احداث نشده بود . آسیب وارده بر بنا در این زمان در حدی بوده که مقدار کمی از طاق کلمبو بخش مرکزی ریزش کرده بود .

وضیت کنونی بنا :

همانگونه که در تاریخچه بنا ذکر شد مالکیت این مجموعه بر عهده ی سازمان آستان قدس رضوی می باشد که تا چند سال اخیر از کوشک مرکزی آن به عنوان دفتر این سازمان استفاده می شد .

متاسفانه به علت بی توجهی مسئولان امر به این مجموعه ی ارزشمند که یادگاری از دوران صفویه و قاجار می باشد . بنای شاه نشین مجموعه روز به روز تخریب شده و تا جایی ادامه یافته که از آن ℅60 باقی مانده است و محلی برای رفت و آمد معتادان از طریق دیوار پشت مجموعه شده است .

سخن آخر :

اگر این روند برای این مجموعه ادامه یابد و رسیدگی دلسوزانه ای از طریق نهادهای مربوطه برای مرمت و احیای آن صورت نپذیرد شاهد از بین رفتن یکی دیگر از میراث های موجود در ایران که حتی دارای ارزش ثبت جهانی نیز می باشد هستیم .

مقبره بي بي مريم قشم براي ورود مرمتکاران آماده مي‌شود

معاون حفظ، احيا و ثبت آثار اداره کل ميراث فرهنگي استان هرمزگان از مطالعه طرح مرمت مقبره بي بي مريم جزيره قشم در آينده‌اي نزديک خبر داد.

عباس نوروزي در گفتگو با ميراث آرياchtn) ) به ارزشهاي معماري، تزئينات گچبري و فرم اين آرامگاه به عنوان يکي از قديمي‌ترين مقابر استان اشاره کرد و افزود: براساس گزارش‌هاي موجود، قدمت تاريخي اين مقبره به دوره تيموري بازمي‌گردد.

به گفته اين مقام مسئول در اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان هرمزگان؛ پس از انجام مراحل مطالعه اين بنا از سوي کارشناسان اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي وگردشگري استان هرمزگان، مرحله مرمت آغاز مي‌شود.

در روستاي توريان و در فاصله‌اى نه‌چندان دور از درخت بسيار زيبا و استثنايي انجير معابد، پس از عبور از يک مسيل بهاره و نيز محل تقسيم آب منطقه، گورستاني بسيار کهن به چشم مى‌خورد که طبق سنت مرسوم قشم بر تمام گورهايش بوته صبر زرد؛ نوعي کاکتوس روئيده است.

در سمت شرقي گورستان، که خود از اماکن بسيار کهن قشم است، ويرانه بنايي گلودار و طاق گنبدي مقبره بي‌بي مريم؛ از بانوان مقدسه و مورد اعتقاد مردم قشم به چشم مى‌خورد.

بر روي اين مقبره بر اساس سنت قشم پارچه سبز کشيده‌اند. بنا از ملات گچ و ساروج با لاشه سنگ‌هاى آهکي مرجاني به صورت ضربي ساخته شده و به همين دليل در زلزله‌ها و تخريب‌هاى باراني، با آنکه نيمى ‌از گنبد آن فرو ريخته، در امان مانده و هنوز هم پا برجا و محکم است.

سطح زيربنا مربعي نزديک به16 مترمربع است که در ارتفاع 2 متري پس از تبديل به 8 گوشه به گنبد ختم مى‌شود.

گچ‌کاري‌ها و مقرنس‌ها بيانگر شکوه ‌اين بنا به هنگام سلامت دارد. درب آرامگاه رو به گورستان کهن باز مى‌شود و فرم معماري آن نزديک به شيوه معماري سلجوقي است.

در اطراف اين مقبره نيز سنگ‌هاى گور بسيار نفيس با متون فارسي و عربي و به خط کوفي و نسخ و ثلث وجود دارد

باغ تاريخي کاخ گلستان صاحب شناسنامه مي‌شود

هم‌اکنون عمليات احيا و نيز فرايند تهيه شناسنامه براي 800 اصله درخت از مجموعه باغ ايراني مجموعه فرهنگي تاريخي کاخ گلستان در حال انجام است.

مدير مجموعه فرهنگي تاريخي کاخ گلستان در گفتگو با ميراث آرياchtn) ) با اشاره به وجود 800 اصله درخت برجاي مانده از دوران قاجار و پهلوي اظهار داشت: قدمت برخي از درختان بريده شده در فضاي سبز مجموعه فرهنگي تاريخي کاخ گلستان به زمان شاه طهماسب صفوي باز مي‌گردد.

مسعود شريفي به وجود انواع درختان سرو، کاج، چنار و درختچه‌هاي زيباي موجود در اين مجموعه اشاره کرد که هر يک از آنها دست کم، تاريخ قاجار را در خود نهفته دارند.

باغ‌هاي ايراني، ابتدا در ميانه سده ششم پيش از ميلاد در پاسارگاد؛ کاخ کورش، بنيانگذار سلسله هخامنشيان ايجاد شدند.

باغ‌هاي ايراني داراي بناهايي با ستون‌هاي بسيار و آبراه‌هايي طولاني بودند که به وسيله حوض‌هاي مربع از جنس سنگ حجاري شده از يکديگر جدا مي‌شدند.

علاقه به ايجاد باغ‌هاي منظم با رديف درختان و درختچه‌هاي معطر که سرانجام به يکي از عناصر اصلي فرهنگ ايراني بدل شد نسل به نسل به از جانشينان کورش و ساتراپ‌هايشان به دوره‌هاي بعدي منتقل شد.

باغ‌هاي ايراني در دوره‌هاي بعد در باغ فين کاشان و به ترتيب در باغ‌هاي اصفهان، شيراز، يزد، ماهان، دامغان و بقاياي باغ‌هاي صفوي کاخ گلستان و غيره به نمايش گذاشته شدند.

کاخ گلستان ميزبان نمايشگاه آثار خطي رباعيات خيام است

نمايشگاهي از آثار خطي تلفيقي رباعيات حکيم عمر خيام از 5 تا 12 آذر ماه جاري در مجموعه فرهنگي تاريخي گلستان برگزار مي‌شود.

به گزارش ميراث آريا(chtn) به نقل از اداره کل روابط عمومي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري؛ اين نمايشگاه با توجه به اهميت آثار حکيم عمر خيام در رياضيات، فلسفه،‌ نجوم و ادبيات در عرصه بين‌الملل و ترجمه اين اشعار به بيش از 40 زبان زنده دنيا برگزار مي‌شود.

بر اساس اين گزارش، در اين نمايشگاه به منظور ارج نهادن به زبان ملي و ايجاد تعاملي معنادار ميان فرهنگ و هنر ايران با ديگر کشورها،‌ 53 اثر هنري تلفيقي دو زبانه از رباعيات خيامبه زبان فارسي و ترجمه آن به زبانهاي آلماني، اسپرانتو، انگليسي،‌ ايتاليايي، ترکي استانبولي، روسي، ژاپني، فرانسوي، عربي و گرجي رونمايي مي‌شود.

تخریب نقش برجسته و دو گوردخمه در خوزستان با مواد منفجره

تنها نقش برجسته شناخته شده باغملک و گوردخمه ای منسوب به "رودنو" به دلیل قرار گرفتن در منطقه‌ای دور از دسترس با مواد منفجره، بیل و کلنگ تخریب شده است.

سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان به خبرنگار مهر گفت: تخریب تنها نقش برجسته شناخته شده باغملک که در کنار یک گور دخمه واقع شده است، توسط عشایر ساکن در باغملک به انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان اطلاع داده شد. پس از آن با حضور در محل مشاهده کردیم که در کنار دو گور دخمه و نقش برجسته که به نظر می رسد جزو معدود گور دخمه های کشور باشد نقش برجسته ای از پیکره انسان وجود دارد.



مجتبی گهستونی افزود: حفاران غیر مجاز به تصور اینکه در کنار نقش برجسته و گوردخمه "رودنو" گنجینه ای نهفته است اقدام به سوراخ کردن یکی از گور دخمه های موجود، حفاری با بیل و کلنگ و مواد منفجره کردند که اکنون آثار این تخریب ها بر بدنه کوه موجود است.



وی با اعلام اینکه به نظر می رسد این تخریب ها امسال انجام شده بیان کرد: دو گور دخمه به فاصله سه متر از یکدیگر قرار دارند به طوری که بالای یکی از گوردخمه های بزرگ تر نقش برجسته انسانی وجود دارد که لباسی شبیه کاهنان پوشیده و دستی به کمر دارد و دست دیگرش را از آرنج به بالا برده و شی را نگه داشته است.



وی افزود: وجود این گوردخمه ها برای سازمان میراث فرهنگی خوزستان محرز است اما تا کنون برای شناسایی و ثبت آن اقدامی انجام نشده است. بنابراین به نظر می رسد با توجه به اینکه در خوزستان قرار گرفتن گوردخمه در کنار نقش برجسته امری نادر است به ثبت رسیدن این محوطه می تواند از تجاوز بیشتر حفاران غیر مجاز جلوگیری کند.



دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان اظهار داشت: از داخل دو گور دخمه یک محوطه کوهستانی که رودخانه و چشمه ای خشک شده از وسط آن عبور می کند قابل مشاهده است.

طرح بهسازی نوسازی بافت فرسوده گرگان

حدود یک سال است که شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران برای حل معضلات و مشکلات بافت فرسوده شهر گرگان، مهندسان مشاوری را برای مطالعه و پژوهش ارائه طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر گرگان به کار گرفته است.

"محدوده ای که توسط شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران برای مطالعات بافت فرسوده گرگان ابلاغ شده است، محدوده ای است که بخشی از آن با عنوان بافت قدیم با وسعتی نزدیک به 162 هکتار منطبق بر حصار قاجاری استرآباد و بخش دیگر شامل چند پاره از شهر در محله امام رضا، بخشی از غرب فلکه سرخواجه، قزاق محله، محله سجادیه و فردوسیاست. بافت قدیم بر اساس طرح های مطالعاتی پیشین دارای مصوبه ی کمیسیون ماده پنج نیز هست و شامل محلات میخچه گران، سرپیر، نعلبندان، سرچشمه، سبز مشهد، درب نو، دوشنبه ای، میر کریم، میدان عباسعلی، باغ پلنگ، ملل و شیرکش است." (طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر گرگان، خلاصه گزارش تلفیق مطالعات(پیشنهادات)، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران عمران و مسکن سازان استان گلستان، مهندسان مشاور ، مهر ۱۳۸۹)

با توجه به مطالب ذکر شده، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، بافت تاریخی گرگان ثبت شده در فهرست میراث ملی را تحت عنوان بافت فرسوده معرفی کرده است و کلیه راهکارهای اجرایی و طرح ها و ضوابط پیشنهادی مداخله در بافت با توجه به معیارها و ضوابط بافت های فرسوده شهری تهیه و ارائه شده است. حال آنکه اساسا معیارهای ارزشگزاری بافت و تعیین آن به عنوان بافت فرسوده که به تصویب شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران شامل سه معیار :{۱-ریزدانگی : بلوکهایی که بیش از ۵۰% آنها مساحتی کمتر از ۲۰۰ مترمربع داشته باشد.۲-ناپایداری : بلوکهایی که بیش از ۵۰% بناهای آن ناپایدار و فاقد سیستم سازه ای باشد.۳-نفوذناپذیری : بلوکهایی که بیش از ۵۰% معابر آن عرض کمتر از ۶ متر داشته باشند.}رسیده است با وضع موجود بافت تاریخی گرگان مطابقت ندارد. از همه اینها گذشته متولی اصلی بافت تاریخی گرگان که به ثبت آثار ملی در آمده است، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است و خوشبختانه تا کنون هیچ گونه طرحی مبنی بر از بین رفتن شاخصه ها و معیارهای ثبت آثار ملی و در خطر قرار گرفتن معیارهای بافت از طرف سازمان مذکور یا ارگان های مربوط ارائه نشده است. بنابراین مطرح شدن چنین طرحی از طرف چنین کارفرمایی به طور انحصاری شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران بدون در نظر گرفتن نظرات کارشناسان و متخصصان اداره میراث فرهنگی به عنوان متولی اصلی و مسول اصلی نگهداشت بافت تاریخی، تا حدی قابل توجه و تامل است. البته ناگفته نماند که مراحل مطالعاتی و پژوهشی پروژه مورد بحث در طی یک سال گذشته با همکاری کارشناسان شورای بافت تاریخی شهر گرگان صرفا جهت استفاده از اطلاعات و امکانات اداره صورت گرفته اما در نهایت، طرح پیشنهادی بدون اعمال نظرات تخصصی بخش مذکور و تنها با برگزاری یک جلسه فنی و تخصصی با حضور با صلاحیت ترین ارگان مداخله گر در بافت تاریخی تهیه و ارائه شده است.

مقرر شده است تا در روز یکشنبه ۲۳ آبان ماه ۱۳۸۹ جلسه کمیسیون ماده پنج برای ارائه نهایی و تصویب طرح بهسازی نوسازی بافت تاریخی گرگان تشکیل گردد. تنها مخالف این طرح اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان است که به صراحت اذعان داشته که این طرح قابلیت مطرح شدن در بافت تاریخی گرگان را ندارد چرا که هیچ گونه دیدگاه مرمت شهری با رویکرد بهسازی و باز زنده سازی در این طرح لحاظ نشده و تنها دیدگاهای طراحی شهری نوگرایانه با گسست کامل از گذشته با رویکرد تخریب و نوسازی به کار گرفته شده است.

مواردی از سوی این سازمان در جهت تدوین راهبردهای حفظ و صیانت و اصالت بافت تاریخی گرگان و اصلاح و تجدید نظر در روند اجرایی شدن طرح پیشنهاد شده است که در زیر آورده شده است:
• برای آثار و ابنیه تاریخی ارزشمند و قابل ثبت در فهرست آثار ملی در طرح مزبور کاربری مسکونی و تجاری و خدماتی و ... لحاظ شده و نیازمند مطالعه و شناسایی دقیق و پیمایش بیشتر در بافت می باشد.(حمام قاضی، خانه اسدی پور، آب انبار میرکریم، درب نو، میخچه گران، خانه ریحانی و ...)
• اجرای طرح پیشگام، آسیب جدی به کالبد بافت تاریخی زده و در نتیجه موجبات تخریب بافت را فراهم می نماید.
• اجرای هر گونه طرح پیشنهادی در محدوده آثار تاریخی ثبت و شناسایی شده ممنوع می باشد.
• تغییر کاربری های پیشنهادی با کاربری موجود مطابقت ندارد. (تکایا و ...)
• تعریض معابر اصلی و فرعی، تهدید و تخریب کالبد فضایی بافت تاریخی را فراهم می نماید.
• حضور وسایل نقلیه در درون بافت تاریخی با ایجاد خیابان در فاز مرکزی، مشکلات ترافیکی را به همراه خواهد داشت.
• افزایش طبقات و انبوه سازی در بافت تاریخی زمینه را برای نوسازی به جای بهسازی و احیاء فراهم نموده است.
• تقدم طراحی شهری به جای مرمت شهری در فاز مرکزی.
• اجرای طرح مزبور علیرغم پیشنهاد مشاور محترم به عنوان محدوده حفاظتی و مرمتی بدون ضمانت و تعهد دستگاه های ذیربط بافت تاریخی را دستخوش تغییرات جدی خواهد نمود.
• طرح پیشنهادی پس از جمع بندی و کسب نقطه نظرات از سوی معاونت محترم میراث فرهنگی کشور و تایید شورای بافت تاریخی شهر گرگان و شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان و قبل از تصویب طرح، ضمانت و قابلیت اجرایی نخواهد داشت.
• بافت تاریخی گرگان از ظرفیت های توسعه گردشگری پایدار استان گلستان محسوب می شودو اجرای هر گونه طرح های توسعه ای و تغییر کاربری نیازمند مطالعه و توجه خاص است.

از دیگر موارد قابل ذکر به عنوان نمونه موردی از طرح ضد تاریخی بهسازی نوسازی بافت فرسوده گرگان، جراحی بافت تاریخی با ایجاد معابر شطرنجی و بر هم زدن ساختار ارگانیک راسته محلات و استخوان بندی بافت تاریخی، باز کردن بسیاری از بن بست های اصیل بافت، مثل معبر تقوی.. عبور شریان جمع و پخش کننده از وسط مرکز محله سرچشمه و موارد مشابه در سایر تکایا و فضاهای شهری با هویت اصیل، تغییر کاربری های با مقیاس فرا محله ای و حتی در حد شهری در بازارچه های محلی و تعریف مجتمع های تجاری در داخل محلات و فرا خواندن ترافیک عبوری بسیار سنگین به داخل بافت، از همه مهمتر عبور خیابان محلی از دل تنها راسته باقی مانده از بازار کهنه استراباد و از کنار تنها کاروانسرای باقی مانده بازار استرآباد و پیشنهاد ساخت ابنیه سه طبقه در دو طرف بازار در حریم منظری تکایای میدان است؛و نیز نادیده گرفتن بسیاری از ابنیه شاخص تاریخی، مذهبی بافت مثل مسجد ملا اسماعیل استرابادی متعلق به دوره زندیه در محله درب نو و پیشنهاد ساخت و ارتقاء بنا به دو طبقه با کاربری مذهبی تجاری، مسجد محله دوشنبه ای و ... تعیین ضوابط ساخت دو طبقه در جبهه جنوبی مسجد جامع گرگان در حریم فنی و استحفاظی بنای مذکور در بازار تاریخی نعلبندان؛ شایان ذکر است مغازه های وضع موجود در جبهه جنوبی مسجد جامع در دهه دوم 1300 خورشیدی در اراضی گورستان مسجد جامع به صورت یک طبقه ساخته شده و فاقد اصالت تاریخی است و می بایستی در طرح های حفاظتی بازار و بافت برای حفظ فضای جلوخان مسجد جامع و حریم منظری آن از میان برداشته شود. برای بازار تاریخی نعلبندان که قدمت آن دست کم به قدمت شکل گیری شهر استراباد است و به غیر از یکی دو مورد مغازه های آن به صورت غیر اصیل دو طبقه است، دو طبقه تجاری پیشنهاد شده است. برای بسیاری از خانه های تاریخی ارزشمند محله سرچشمه ، درب نو، دوشنبه ای و... از جمله ریحانی، اسدی پور، سیدی، ضیاء حسینی، فاطمی، معروف، ... طرح تجمیع و نوسازی و بعضا تخریب برای احداث خیابان محله ای ارائه شده است.

با توجه به سیاستگزاری های نادرست و نا آگاهی برخی از ارگان های مسول و مرتبط با این طرح از اهمیت و ارزش بافت تاریخی گرگان، به حمایت دوستداران و هواداران میراث ملی از اداره میراث فرهنگی گلستان برای پافشاری بر مخالفت خود در جهت جلوگیری از تصویب این فاجعه اجتماعی، انسانی و حفظ و نگهداری بافت تاریخی گرگان نیاز است.

تخریب گنبد ايلخاني امامزاده يحيي زواره

پس از مجروح كردن نيروي انتظامي، عده‌اي شبانه گنبد ايلخاني امامزاده يحيي را در زواره تخريب كردند
دبير كميته‌ي ملي موزه‌هاي ايران (ايكوم) از تخريب كامل گنبد ايلخاني امامزاده يحيي در زواره توسط تعدادي از مردم اين شهرستان با هدف ساخت گنبدي بزرگ‌تر خبر داد.

سيداحمد محيط طباطبايي در مصاحبه با ایسنا گفت: از حدود سال 1381، يك‌سري بازسازي و نوسازي در اين امامزاده توسط هيأت امنا انجام شد. در آن زمان، اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري اردستان و زواره اخطارها و نظرهايي را در اين زمينه اعلام كرد تا اين‌كه با هماهنگي دفتر استاندار اصفهان، جلسه‌اي با حضور اعضاي هيأت امناي امامزاده يحيي، اعضاي شوراي شهر، بخشدار، مدير اداره‌ي اوقاف و مدير اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري اردستان و زواره و من به‌عنوان يك زواره‌يي برگزار شد. براساس توافق‌هاي انجام‌شده در آن جلسه، قرار شد كارها تا زمان بازگشت استاندار از سفر حج به تأخير بيفتد.

او گفت: متأسفانه پس از خارج شدن ما از جلسه، عده‌اي از مردم زواره با هدف ساخت گنبدي بزرگ‌تر براي بناي امامزاده يحيي، گنبد قديمي و تاريخي آن را تخريب كردند. در زمان تخريب گنبد، فرماندار و نيروي انتظامي زواره مداخله كردند، ولي متأسفانه نيروي انتظامي مجروح شد. سپس با هدف جلوگيري از بروز مشكل جدي‌تر، فضا توسط نيروي انتظامي آرام شد؛ اما برخي افراد از اين آرامش براي تخريب گنبد امامزاده يحيي استفاده كردند.

يك دوست‌دار ميراث فرهنگي در شهرستان زواره نيز در اين‌باره به خبرنگار ايسنا توضيح داد: هشت سال پيش، طرح توسعه‌ي امامزاده يحيي توسط هيأت امنا، با تخريب مسجد اين امامزاده آغاز شد. پس از تخريب مسجد و ساخت سالني جديد به‌جاي آن، بحث‌ها به معماري گنبدخانه‌ي امامزاده يحيي رسيد و اين‌كه طرح گنبدخانه با ساختمان جديد هم‌خواني ندارد و بايد به‌نحوي باشد كه با فضاي ساختمان جديد تطابق داشته باشد.

وي بيان كرد: ساختمان جديد به يك گنبد با قطري حدود 15 متر نياز داشت، درحالي‌كه قطر گنبد تاريخي امامزاده يحيي فقط پنج متر بود.

او با اشاره به برگزاري جلسات مختلف و مطرح شدن بحث‌هايي براي نگهداري از گنبد قديمي از جمله استفاده از جك براي جلوگيري از تخريب گنبد و جابه‌جايي گنبد از محل اصلي آن، اظهار كرد: تا زمان برگزاري آخرين جلسه، انجمن دوست‌داران ميراث فرهنگي و كارگاه ميراث فرهنگي زواره موفق شدند، سه روز عمليات تخريب گنبد امامزاده يحيي را متوقف كنند.

اين دوست‌دار ميراث فرهنگي توضيح داد: پيش از برگزاري جلسه‌ي مشترك، چندبار برخي افراد اقدام به تخريب بخش‌هايي از گنبد امامزاه كردند كه با مداخله‌ي نيروي انتظامي، از تخريب كامل گنبد جلوگيري شد و برخي عاملان آن دستگير و زنداني شدند، البته با پادرمياني افرادي، آن‌ها آزاد شدند و پس از بيرون آمدن از زندان، شبانه با كمپرسور گنبد را به‌شكل كامل تخريب كردند. در اين جريان، نيروي انتظامي و فرمانداري نيز مداخله كردند كه نيروي انتظامي مجروح شد.

وي با اشاره به فعاليت سه شيفته‌ي شبانه‌روزي اين گروه براي تخريب گنبد ايلخاني امامزاده يحيي، بيان كرد: كل بافت شهر تاريخي زواره در فهرست آثار ملي ثبت شده است؛ اما متأسفانه افرادي شبانه بخشي از اين بافت را تخريب كردند.

او هم‌چنين با اشاره به نزديك بودن اين امامزاده به مسجدجامع زواره كه به گفته‌ي او، يكي از 13 مسجد قرارگرفته در فهرست انتظار ثبت جهاني است، گفت: ارتفاع گنبد جديد امامزاده يحيي بيش‌تر از ارتفاع گنبد پيشين خواهد بود. در اين شرايط، مسجدجامع زواره از فهرست انتظار براي ثبت جهاني خارج مي‌شود.

اين دوست‌دار ميراث فرهنگي اضافه كرد: اين‌گونه تخريب‌ها مي‌طلبد كه ميراث فرهنگي قدري حضور خود را در شهرستان‌هاي كوچك بيش‌تر كنند.

به گزارش خبرنگار ايسنا، با وجود پي‌گيري‌هاي انجام‌شده، مسؤولان ميراث فرهنگي در شهرستان زواره هنوز توضيحي درباره‌ي اين تخريب نداده‌اند.

نخستين سالن موزه پاسارگاد راه اندازي مي‌شود

رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي ، ‌صنايع دستي و گردشگري کشور از بازگشايي نخستين سالن موزه پاسارگاد شيراز در نوروز سال 90 خبر داد .

احمد ميرزا کوچک خوش‌نويس به ميراث آريا (chtn) گفت : تکميل موزه پاسارگاد سال‌ها در انتظار تخصيص اعتبارات معطل مانده و قسمت‌هايي از بنا نيز فرسوده شده است.

خوش‌ نويس با اشاره به بازديد خود از ساختمان موزه پاسارگاد گفت : يک‌ چهارم از بنا مسقف و سالم است و قصد داريم از آن براي راه‌اندازي چهار گالري استفاده کنيم.

وي افزود : بخشي از اعتبارات مورد نياز براي راه اندازي اين اثر فراهم شده و به‌زودي اين پروژه به پيمانکارسپرده خواهدشد.

به گفته خوش‌نويس نوروز سال 90 موزه پاسارگاد شيراز با 800 قطعه شي تاريخي بازگشايي خواهد شد .

گفتني است کلنگ آغاز عمليات راه‌اندازي موزه خاص تمدن هخامنشي در کنار کاخ و آرامگاه کوروش از سال‌هاي 54 تا 55 به زمين خورد. پس از ثبت محوطه پاسارگاد در فهرست آثار جهاني بار ديگر توجه‌ها به سمت موزه پاسارگاد جلب شده و مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي اعلام کردند آمادگي تکميل، تجهيز و راه‌اندازي آن را دارند.

موزه پاسارگاد آخرين اثر معمار ايراني حسين امانت ، به صورت يک مجموعه زيرزميني در بخش غربي کاخ‌هاي آپادانا و نزديک آرامگاه کوروش، با الهام از محوطه پاسارگاد طراحي شده است. اين ساختمان داراي يک سالن مرکزي و دو بال‌ قرينه در طرفين است.

نماي بيروني اين موزه شبيه يک تپه است که با خاک داخل موزه به شکلي به طور کامل طبيعي طراحي و ساخته شده است تا به نماي منظري پاسارگاد آسيب نرساند.

موزه پاسارگاد به دليل نوع طراحي و اشيايي که قرار است در داخل آن نگهداري شود به يکي از بزرگ‌ترين و منحصر به فردترين مجموعه‌هاي آثار باستاني خاورميانه تبديل خواهد شد.

دميدن روح زندگي به کالبد آب انبارها

آب و هواي خشک و نيمه خشک بسياري از مناطق ايران به آفرينش پديده‌هاي مختلف معماري در اين سرزمين پهناور منجر شده است، به طوري که مردمان اين سرزمين به منظور دسترسي به آب، چالش‌ها و تلاش‌هاي بسياري را از جمله حفر قنات پشت سرگذاشته اند.

اين مردمان در کنار ساخت قنات‌ها و سدها، آب‌هاي فراوان زمستاني را براي تابستان خود در بنايي به نام" آب انبار" ذخيره مي‌کردند. در واقع مي‌توان آب انبارها را از جمله تأسيسات وابسته به قنات دانست.

آب‌انبار به صورت يک حوض و يا استخر سرپوشيده‌اي در زير زمين به منظور ذخيره آب ساخته مي‌شود که سازندگان اين واحدها با دقت و نکته‌سنجي بسيار، به مسايل بسياري چون ميزان فشار آب بر کف و سطح آب‌انبار، مسأله اندود داخل بنا، تهويه، تصفيه و جلوگيري از آلودگي آب توجه کامل داشته‌اند.

نکته بسيار جالب در مورد آب انبارها اين است که نقش مهمي‌ در زندگي روزمره، فرهنگي و اعتقادات مردم ايران ايفا مي‌کرده‌اند، به طوري که اين آب انبارها مرکز بسياري از آبادي‌ها و شهرک‌ها و محله‌ها در بافت شهرهاي حاشيه کوير بوده‌اند و در بسياري از محله‌ها نيز بزرگ‌ترين و چشمگيرترين واحد معماري به شمار مي رفته‌اند.
جالبتر اين است که تزيينات نماي بيروني به ويژه سردر ورودي و اشعار کتيبه بالاي سردر اين آب‌انبارها، نشان دهنده ارتباط نزديک و مستحکم اين بناها با بسياري از ويژگي‌ها و روحيات ساکنان پيرامون است.

از معروفترين آب‌انبارهاي ايران مي توان از آب‌انبار شش‌بادگيري و آب‌انبار تکيه اميرچخماق در شهر يزد و سردار بزرگ به عنوان بزرگ‌ترين آب انبار تک گنبدي ايران در قزوين نام برد. البته کاشان و يزد نيز به عنوان دو شهر کويري داراي آثار ارزنده‌اي از معماري آب‌انبارها هستند.

متأسفانه امروزه اين آب انبارها در معرض آسيب‌ديدگي و تجمع زباله‌ها قرار گرفته اند. سودجويي برخي اشخاص از اين مکان‌ها نيز از ديگر موارد تهديد آميز حيات اين نماد ارزشمند کويري به شمار مي‌رود.

همچنين تغيير روش زندگي در عصر جديد و خشک يا کم شدن آب قنات‌ها، باعث خارج شدن بسياري از آب انبارها از چرخه‌ بهره‌برداري مي‌شوند.

شايد به همين منظور اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان يزد کمر همت براي مرمت اين آب انبارها بسته است تا شايد بتواند گوشه ديگري از معماري ايرانيان را حفظ کند.

از آنجا که تعداد اين آب انبارها بي شمار است و اداره کل ميراث فرهنگي يزد نيازمند کمک و ياري ديگر نهادها و ارگان هايي چون شهرداري، اداره اوقاف، شبکه بهداشت و درمان و آب و فاضلاب شهري و آب‌هاي روستايي است بدين منظور با تشکيل کميته‌هاي تخصصي و عضويت ارگان‌هاي ياد شده در اين کميته، اقدام به مرمت و ساماندهي آب ‌انبارهاي استان يزد کرده است.

اين استان، نخستين کميته تخصصي مرمت و ساماندهي آب ‌انبارهاي استان يزد را به شهرستان اردکان به دليل داشتن 250 آب‌انبار اختصاص داد و فعاليت خود را بر امکان پذيري بهره‌برداري و حفظ سازه‌هاي آبي به عنوان يکي از گونه‌هاي مهم تاريخي و جذابيت گردشگري استوار کرد.

شناسايي دو محوطه باستاني در روستاي ابوالحسن کلاي بابل

محوطه‌هاي باستاني به نام‌هاي قلعه کتي (Aو B) و عروس و داماد در بررسي باستان شناختي روستاي ابوالحسن کلاي بابل شناسايي شد.

سرپرست پروژه بررسي باستان شناختي محوطه‌هاي باستاني روستاي ابوالحسن کلا شهرستان بابل در گفتگو با ميراث آريا(chtn) با بيان اين مطلب گفت: محوطه قلعه کتي در بخش شرقي روستاي ابوالحسن کلا واقع شده ضمن اينکه اين محوطه شامل دو پوسته اصلي و فرعي بوده که در بررسي انجام يافته پشته اصلي A و پشته فرعي B نامگذاري شد.

مجتبي صفري اضافه کرد: در محوطه قلعه کتي A با ارتفاع تقريبي 10 متر نسبت به سطح زمين‌هاي پيرامون، يافته‌هاي فرهنگي چون قطعه سفال‌هايي از گونه خاکستري روشن و تيره، قرمز از نوع سفال‌هاي شاخصه عصر آهن و همچنين چند قطعه سفال دوره تاريخي(ساساني_اوايل اسلامي)به دست آمد.

وي از ديگر داده‌هاي باستان شناختي در اين محوطه نيز به يک عدد سنگ ساب و چند تکه جوش کوره در ابعاد مختلف اشاره کرد.

به گفته اين کارشناس ارشد باستان شناسي، در محوطه قلعه کتي B با ارتفاع 7 متر نسبت به سطح زمين‌هاي پيرامون، يافته‌هاي باستان شناختي چون سفال خاکستري و قرمز عصر آهني و چند نمونه سفال دوره تاريخي(ساساني_اوايل اسلامي) به دست آمد.

صفري، محوطه عروس و داماد را در جنوب و جنوب غرب روستاي ابوالحسن کلا معرفي کرد که در ارتفاع تقريبي 5/2 متري نسبت به سطح زمين‌هاي پيرامون قرار گرفته است.

وي با اشاره به تخريب شدن محوطه عروس و داماد به دليل ساخت و سازهاي روستاييان بر روي محوطه و باغ مرکبات، گفت: بر اين اساس، يافته هاي باستان شناختي اين محوطه از تراکم بسيار کمتري نسبت به محوطه قلعه کتي برخوردار بوده است.

اين باستان شناس، محوطه عروس و داماد را به صورت سه پشته مجزا و يک خندق توصيف کرد و بيان داشت: از اين محوطه تنها چند قطعه سفال خاکستري، قرمز رنگ و سفال دوره تاريخي(ساساني_ اسلامي) بدست آمد.

مرمت بناي سنگي اسپاخو وارد فاز اجرايي مي‌شود

سرپرست نمايندگي اداره ميراث فرهنگي ،‌صنايع دستي و گردشگري شهرستان مانه و سملقان خراسان شمالي گفت : مرمت اساسي بناي تاريخي اسپاخو امسال وارد فاز اجرايي مي‌شود.

اميد آدينه به ميراث آريا (chtn) گفت : بناي سنگي اسپاخو اثر تاريخي برجسته از دوره ساساني است که در روستايي به همين نام که در 100 کيلومتري غرب بجنورد قرار گرفته و از آثار ثبت شده ملي کشور به شمار مي‌آيد.

وي افزود : طرح مرمت بنا در سال‌هاي 87 و 88 تهيه و مصوب شده و در حال حاضر نيز مرحله انعقاد قرار داد را سپري مي‌کند.

آدينه گفت :‌مرمت اضطراري بنا سال‌هاي گذشته صورت گرفته و امسال تکميل خواهدشد.

اين مقام مسؤول افزود: به منظور افزايش گردشگران استان وبهره‌وري مناسب از اين امکان تاريخي قصد داريم در اين منطقه زير ساخت‌هاي گردشگري ايجاد کنيم.

وي گفت : اين طرح در حال بررسي است و در صورت جذب سرمايه‌گذار خصوصي پيگيري خواهد شد.

بناي تاريخي شهرستان مانه و سملقان معروف به آتشکده اسپاخو در 100 کيلومتري جاده بجنورد - آزادشهر در روستاي اسپاخو قرار دارد و از قديمي‌ترين بناهاي تاريخي استان به شمار مي‌رود . ساختمان اين اثر از سنگ‌هاي کوهستاني ساخته شده و به شکل چهارطاقي‌هاي دوره ساساني است .

رباط کهنه سريزد در قرق مرمتگران

هم اکنون عمليات مرمت رباط کهنه سريزد مربوط به دوره قاجار، واقع در شهرستان مهريز در حال انجام است.

مسئول اداره ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري شهرستان مهريز در گفتگو با ميراث آريا(chtn) با بيان اين مطلب افزود: عمليات مرمت رباط کهنه سريزد از چهار ماه پيش آغاز شده و تا پايان امسال به بهره برداري برسد.

محمود اديبان با اشاره به خشتي بودن کامل و تخريب 80 درصدي اين بنا، بيان داشت: در حال حاضر مرمت پوشش سقف فروريخته آن در حال انجام است.

وي از ديگر اقدامات مرمتي به چيدن پي‌ها، اجراي تويزه‌ها و پوشش سقف‌ها، کف سازي، ازاره چيني پاي ديوارها اشاره کرد و گفت: همچنين مرمت پشت بام شامل شيب بندي و اجراي کامل آجرفرش در حال انجام است.

به گفته اين مقام مسئول در اداره ميراث فرهنگي شهرستان مهريز، کاربري در نظر گرفته شده براي رباط کهنه سريزد، مرکز اقامتي و هتل سنتي است.

اديبان، با بيان اينکه نزديک به 30درصد از عمليات مرمت اين بنا انجام شده است، يادآور شد: اين بنا به شماره 25356 به تاريخ 18 اسفندماه سال 87 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.

درگذشت اوجنیو گالدیری

اوجنیو گالدیری، معمار و مرمت‌گر ایتالیایی که در سالهای ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۷ در مرمت تعدادی از بناهای تاریخی ایران و خصوصا اصفهان از جمله کاخ عالی قاپو، چهل ستون و هشت بهشت و مسجد جامع اصفهان مشارکت فعال داشت در روز دوازدهم آبان، در دفتر کار خود در شهر رم درگذشت.

آقای دکتر گالدیری در سال ۱۳۰۴ شمسی (۱۹۲۵ میلادی) در شهر ناپل به دنیا آمد و بعد ها به رم مهاجرت کرد و در این شهر ادامه تحصیل داد.

گالدیری از سالهای ۱۳۴۳ به ایران آمد و سرپرست پروژه های مرمتی موسسه شرق شناسی ایتالیا، ایزمئو (IsMEO)، در ایران شد.

وی با انجام مطالعات سیستماتیک بناهای فوق الذکر توانست پاسخ بسیاری از پرسشها در خصوص نحوه به وجود آمدن و سیر تحول آنها را روشن نماید. کتاب مسجد جامع اصفهان ایشان نشانگر نمونه ای از این مطالعات و مستند سازی ها است.

برنامه ده ساله حفاظت و مرمت از عالی قاپو نیز تحت نظارت دکتر گالدیری موجب نجات این بنای صفوی گردید.

در سالهای آخر حضورش در ایران چندین بار به سفارش ایزمئو برای بررسی وضعیت آثار و انجام کارهای حفاظتی به افغانستان و خصوصا به غزنی سفر کرد که حاصل آن بصورت گزارش هایی مستند از وضعیت آثار تاریخی این منطقه در سال ۱۳۵۷ و پس از آن منتشر شده است.

به جز ایران و افغانستان، گالدیری از طرف موسسه ایزمئو سرپرستی عملیات مرمت در کشور عمان را نیز برعهده داشت و در دهه نود میلادی از طرف وزارت امورخارجه ایتالیا که امور مرمتی خارج از کشور را عهده دار می باشد، پروژه مرمت شهر تاریخی صنعا در یمن را نیز هدایت کرد.

در سال ۱۳۵۹ گالدیری و شادروان دکتر باقر آیت الله زاده شیرازی بطور مشترک جایزه معماری آقاخان برای مرمت بناهای تاریخی در شهر اصفهان را بدست آوردند.

منبع: ایکوموس

5 اثر ميراث معنوي ايران در فهرست ميراث جهاني

در پنجمين دوره‌ي نشست كميته‌ي بين‌الدولي پاسداشت ميراث معنوي در يونسكو كه امسال در شهر نايروبي، پايتخت كشور كنيا برگزار شد، پنچ اثر در حوزه‌ي ميراث معنوي معرفي‌شده توسط ايران در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيدند.

حسن محسني اين آثار را آيين‌هاي معنوي تعزيه، آيين‌هاي پهلواني، موسيقي مقامي بخش‌هاي شمال خراسان، مهارت‌هاي سنتي بافت فرش كاشان و مهارت‌هاي سنتي بافت فرش فارس خواند و افزود: از دو سال قبل ايران پنج اثر خود را با اين عناوين ارائه كرده بود كه عصر روز گذشته به اتفاق آراء و بعد از بررسي‌هاي كارشناسي توسط اعضاء به فهرست ميراث جهاني اضافه شدند.

وي ادامه داد: در اين نشست 45 اثر از طرف 130 كشور عضو كميته‌ي جهاني ميراث ناملموس ارائه شدند كه ايران از نظر كمي و تعداد بيشترين پرونده را داشت و خوشبختانه همه‌ي آنها در اين فهرست به ثبت رسيدند.

او يكي از اهدافي كه در اين نشست دنبال مي‌شود را رايزني و فعاليت براي اختصاص ميزباني يكي از دوره‌هاي بعدي اين كميته در ايران خواند و گفت: همان‌طور كه حدود يك‌ماه پيش جمهوري اسلامي ايران ميزبان همايش UNWTO در كيش بود، اكنون نيز اين موضوع را پيگيري مي‌كنيم كه ايران ميزبان يكي از دوره‌هاي بعدي اين كميته باشد.

وي با اشاره به ثبت دو اثر ديگر ايران در طول دو سال گذشته (نوروز و رديف موسيقي ايران) اظهار كرد: با اين پنج اثر در طول دو سال، هفت اثر از ميراث معنوي ايران در فهرست ميراث جهاني ماندگار شدند.

منبع: ایسنا

شناسايي سکونتگاه ايلخاني در جزيره کبودان درياچه اروميه

به کوشش کارشناسان مرکز باستان‌شناسي اداره کل ميراث فرهنگي،صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي آثاري از يک سکونتگاه ايلخاني در جزيره کبودان درياچه اروميه شناسايي شد.

به گزارش ميراث آرياchtn) ) ؛ مديرکل ميراث فرهنگي،صنايع دستي وگردشگري آذربايجان غربي با اعلام اين خبر گفت: در پي عقب‌نشيني آب درياچه اروميه و ظاهرشدن سواحل جديدي از جزيره کبودان، مدارکي از يک سيستم آبرساني شامل يک رشته قنات و تنبوشه‌هاي سفالي که آب شيرين را به سکونتگاهي در بخش شرقي جزيره مي رساند رويت شد.

اسداله علي‌زاده افزود:با حضور کارشناسان مرکز باستان‌شناسي اين اداره کل در محل، بررسي و مطالعه مقايسه‌اي بر روي يافته‌هاي معماري و مدارک سفالي انجام شد که با استناد نتايج اين مطالعات، اين سکونتگاه به دوره ايلخاني تعلق دارد.

وي افزود:جزاير و اتلال ديگر واقع در سواحل درياچه اروميه که با پس روي آب درياچه نمايان شده‌اند در سال آينده توسط کارشناسان اين مرکز بررسي خواهند شد.

جزيره کبودان که نام محلي آن قويون داغي است بزرگترين جزيره درياچه اروميه بوده که به دليل داشتن آبشخورهاي آب شيرين، مرکز نگهداري گونه‌هاي نادر جانوري همچون گوزن زرد ايراني، قوچ و ميش است.

شناسايي 135 اثر تاريخي شاخص در کردستان

مدير کل ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري کردستان از شناسايي 135 اثر تاريخي شاخص در اين استان خبر داد.

علي فعله گري در گفتگو با خبرنگار ميراث آريا(chtn)، بيان داشت: طي يک سال گذشته اتفاقات مثبتي در حوزه ميراث فرهنگي استان کردستان روي داده است.

وي ادامه داد: از نيمسال دوم سال 88 تاکنون در بخش شناسايي اماکن و آثار تاريخي اقدامات خوبي انجام شده است.

مدير کل ميراث فرهنگي اين استان افزود: شناسايي 135 اثر تاريخي رکورد مناسبي در طول اين مدت به شمار مي‌آيد.

فعله گري با اشاره به اينکه تعيين حريم يکي از آثار تاريخي استان کردستان نيز به تازگي انجام شده است، اظهار داشت: عمليات تعيين حريم تپه تاريخي کلين کبود واقع در شهرستان مريوان با همت و تلاش اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري کردستان انجام شد.

اين مقام مسئول تأکيد کرد: اهميتي که اين تپه تاريخي به لحاظ قدمت و تاريخ کهن در استان کردستان داشت، زمينه ارائه راهکارهاي تازه‌اي براي حفظ آن شد.

وي بيان داشت: اين تپه به دليل ساخت و سازهاي نامناسبي که طي چند سال اخير در اطرافش انجام شده بود در معرض خطر قرار داشت.

مدير کل ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري کردستان در ادامه اظهار داشت: همچنين مرمت، ساماندهي و حفاظت از 11 اثر تاريخي کردستان نيز از نيمسال دوم 88 تا به حال انجام شده است.

علي فعله گري يادآور شد:‌ عمارت خسرو آباد، حمام دو خزينه، امامزاده عقيل بيجار و منزل قرني از جمله آثار تاريخي مرمت شده هستند.

افتتاح موزه اسناد خطي در آئينه خانه مفخم

در سومين سفر رئيس جمهور و هيأت دولت به استان خراسان شمالي، موزه اسناد خطي در آئينه خانه مفخم توسط حميد بقايي؛ معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري افتتاح شد.

راهنماي موزه مفخم درباره اين موزه به ميراث آريا(chtn)، گفت: در اين موزه اسناد و نسخ خطي استان در حدود 65 سند فاخر و سند‌هايي که مربوط به استان خراسان شمالي است، نگهداري مي‌شود.

علي پسنديده افزود: عمده اين سندها مربوط به عقدنامه،‌ وقف‌نامه،‌ مبايعه‌نامه و سند فرمان است.

وي تصريح کرد:‌ آئينه‌خانه مفخم متعلق به دوران قاجاريه است و مقر اداري و ديواني سردار يار محمدخان شادلو معروف به سردار مفخم حاکم بجنورد بوده است.

راهنماي موزه مفخم ادامه داد: تاکنون 130 ميليون تومان از محل اعتبارات ملي سال گذشته براي اين موزه هزينه شده است.

پسنديده اضافه کرد:‌ براي سال 89 نيز حدود 120 ميليون تومان اعتبار در نظر گرفته شده که 50 ميليون تومان آن تاکنون هزينه شده است.

وي با اشاره به اينکه 20 ميليون از اين ميزان براي تجهيز و 30 ميليون تومان آن براي مرمت هزينه شده است، خاطر نشان کرد:‌ 130 ميليون تومان از محل اعتبارات سال گذشته نيز براي مطالعه، مرمت و تجهيز اين موزه هزينه شده است./104

آتش سوزي دوم مسبب اضمحلال تمدن شهر سوخته است

سرپرست کاوش‌هاي شهر سوخته سيستان گفت: اين شهر دوبار دچار آتش سوزي شده و آخرين حريق در 1800 سال پيش از ميلاد نقطه پاياني تمدن و فرهنگ مردم را رقم زده است. به گزارش ميراث آريا (chtn) سيد محمود سيد سجادي سرپرست کاوش‌هاي شهر سوخته در جمع خبرنگاران با بيان اين مطلب گفت: شهر سوخته در 2700 سال پيش از ميلاد مسيح و همچنين 1800 قبل از ميلاد دچار آتش سوزي شده است. وي افزود : مردم سيستان در 5 هزار سال پيش براي تأمين انرژي کوره‌هاي سفالگري و خانه سازي بر اساس نياز از چوب استفاده بي رويه کرده و به تدريج تغيير وضعيت طبيعي منطقه و در پي آن انحلال تمدن و فرهنگ شهر سوخته را سبب شده اند. وي جابجايي بستر رودخانه هيرمند را از ديگر عوامل نابودي شهر سوخته عنوان کرد و افزود: هيرمند حدود 11 بار طي 50 سال گذشته جابجايي بستر داشته است. وي همچينين از انجام مطالعات پژوهشي در شهر سوخته خبر داد و گفت: معتقديم مطالعه شهر سوخته پايان ندارد و رسيدن به نتايج قطعي در اين خصوص زمان بسيار طولاني را طلب مي‌کند. وي همچنين درباره چشم مصنوعي زن سيستاني در شهر سوخته نيز گفت: صورت زن سيستاني که يک شهروند معمولي بوده است از طريق رايانه بازسازي شده و تا 85 درصد با واقعيت مطابقت دارد. وي همچنين با تأکيد براين مهم که پژوهش‌هاي باستانشناسي تنها 25 درصد از برنامه‌اي هيأ مشترک ايران و ايتاليا را دربر مي گيرد، گفت: به دنبال آن هستيم تا با رسيدن به اطلاعات دقيق درباره منابع طبيعي و رفتار مردم سيستان اطلاعات مهمي را براي بهتر زيستن در اختيار آيندگان قراردهيم./122

ثبت جهاني باغ هاي چهلستون و فين در سال آينده

رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان اصفهان گفت: باغ هاي چهلستون اصفهان و فين كاشان، سال آينده به صورت رسمي از سوي يونسكو به ثبت جهاني مي رسند.

به گزارش ايرنا، اسفنديار حيدرپور در جلسه شوراي اداري استان در باغ چهلستون اصفهان افزود: 9 باغ ايراني، كانديداي ثبت جهاني شدند كه از اين تعداد 2 باغ مربوط به استان اصفهان بود. وي اظهار داشت: مراسم ثبت جهاني 2 باغ ايراني، سال آينده در بحرين انجام و از سوي اين سازمان اعلام رسمي خواهد شد. وي گفت: براي ثبت جهاني باغهاي تاريخي اصفهان قرار بود 3 باغ كانديدا شوند كه باغ هشت بهشت اين شهر در زمان بازديد كارشناسان يونسكو آماده نبود.
حيدرپور با بيان اين كه در 2 دهه گذشته قسمتي از محوطه باغ چهلستون به استانداري اصفهان واگذار شده بود كه اين امر مانعي براي ثبت جهاني آن محسوب مي شد، تصريح كرد: با دستور استاندار اصفهان اين بخش از باغ فوري و تا قبل از حضور كارشناسان يونسكو به اين مجموعه بازگشت. وي با بيان اين كه 2 هفته پيش داوران يونسكو براي بازديد از اين باغ ها به اصفهان سفر كردند، افزود: در بازديد ارزيابان يونسكو از باغ هاي ايران اعلام شد كه باغ چهلستون بهترين اثر از 9 اثر معرفي شده كشورمان است. رئيس سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان اصفهان، احياي حوض ضلع غربي چهلستون، ساماندهي فضا و مادي هاي اين باغ را از اقدامات انجام شده در چهلستون براي ثبت جهاني آن عنوان كرد. وي همچنين گفت: چرخش آب در اطراف كاخ چهلستون 3 الي 4 ماه آينده انجام خواهد شد.